4.2.2. Preventie
Genetische modificatie in lichaamscellen zou in principe ook kunnen plaatsvinden ter preventie van een aandoening die zich pas later in het leven zal manifesteren. Anderson noemde in de jaren tachtig het voorbeeld van het inbrengen van een LDL-gen om het optreden van atherosclerose op latere leeftijd te voorkomen [: W.F. Anderson. Human gene therapy: scientific and ethical considerations. J Med Philos, 1985, 10, 3, 275-291, https://doi.org/10.1093/jmp/10.3.275.]. Dit gen bevat de code voor een receptor op de membraan van levercellen dat LDL (Low-density Lipoprotein) in het bloed aan zich bindt waardoor het in de lever verwerkt kan worden. Als deze receptor ontbreekt, stijgt het cholesterolgehalte in het bloed waardoor betrokkene risico loopt op atherosclerose, met name van de kransslagaderen, en daardoor op jonge leeftijd een hartinfarct kan krijgen.
Gentechnologie kan worden toegepast om genetische factoren die bijdragen aan chronische ziekten (zoals diabetes, kanker en hartaandoeningen) en die in wisselwerking met omgevingsfactoren en stress (zoals armoede en vervuiling) te corrigeren. Crispr-Cas is om belangrijke astma-gerelateerde polymorfismen te corrigeren die het risico op astma verhogen bij mensen die herhaaldelijk worden blootgesteld aan zware luchtvervuiling. [: E. Quansah, Y. Chen, S. Yang, J. Wang, D. Sun, Y. Zhao, M. Chen, L. Yu and C. Zhang. CRISPR-Cas13 in malaria parasite: Diagnosis and prospective gene function identification. Front Microbiol. 20230125 ed., 2023, 14, 1076947, https://doi.org/10.3389/fmicb.2023.1076947.]
Ook kan gentherapie gebruikt kunnen worden om resistentie tegen virale infecties op te wekken. Het system Crispr-cas 9 werd door He Jianhui [: A. Regalado. Chinese scientists are creating CRISPR babies. . MIT Technology Review, 2018.] gebruikt om een mutatie in het CCR5 gen te introduceren in twee embryo’s met het doel hun immuun te maken tegen het HIV-virus.
Crispr-Cas gebaseerde hulpmiddelen kunnen worden gebruikt om de overdracht van infectieziekten door vectoren (levende organismen) te verminderen die 17% van alle infectieziekten en 700.000 doden per jaar wereldwijd veroorzaken. In het laboratorium is al aangetoond dat deze technologie effectief kan voorkomen dat muggen malariaparasieten overbrengen, [: M.C. Lee and D.A. Fidock. CRISPR-mediated genome editing of Plasmodium falciparum malaria parasites. Genome Med. 20140826 ed., 2014, 6, 8, 63, https://doi.org/10.1186/s13073-014-0063-9.] wat de verspreiding van malaria zou kunnen tegengaan, die wereldwijd honderden miljoenen mensen treft.
Preventie betekent hier het veranderen van het genoom bij een op dat moment gezonde menselijke persoon. Is dat niet hetzelfde als enhancement (zie Hoofdstuk V.3.3.1.)? Leenen vreesde dat preventie hier slechts een kleine stap verwijderd was van enhancement: zou het dan ook niet aanvaardbaar zijn op deze wijze sociaal onwenselijke karaktertrekken te voorkomen? [: H.J. Leenen. Genetische experimenten en de toepassing van de resultaten [Genetic research and the application of results]. Ned Tijdschr Geneeskd, 1987, 131, 9, 349-353.] De grens tussen preventie en therapie aan de ene kant en enhancement aan de andere kant niet altijd even scherp. Dat neemt echter niet weg dat preventie door genmodificatie in de kiembaan als doel in principe aanvaardbaar is, ook al betreft het een gezond individu, omdat preventie analoog is aan therapie: het gaat immers om het voorkomen van pathologie en niet om verbetering van eigenschappen los van welke pathologie dan ook.
