Aanvullingen op de in boekvorm verschenen eerste druk van Handboek Katholieke Medische Ethiek onder redactie van mgr.dr. W.J. Eijk, dr. L.J.M. Hendriks en dr. J.A. Raymakers. De on-line teksten staan onder redactie van dr. Willem Jacobus kardinaal Eijk, dr. L.J.M. Hendriks en prof.dr. F.J. van Ittersum.
De vorming van het karakter van menselijk persoon komt overeen met het ontwikkelen van een christelijke spiritualiteit. Spiritualiteit in christelijk zin verwijst niet naar vage gevoelens van allerlei aard of rituelen, maar heeft een heel concrete betekenis, die samenhangt met het Latijnse woord ‘spiritus’, dat ‘geest’ betekent. Spiritualiteit verwijst naar de menselijke geest: het is …
Inleiding In het vorige gedeelte van dit hoofdstuk zijn de waarden, principes en normen besproken die richtinggevend zijn voor het handelen van medewerkers in de gezondheidszorg. Voor het vruchtbaar werkzaam zijn in de zorg is het respecteren van genoemde waarden en normen noodzakelijk, maar daarmee is het beeld van de medische ethiek nog niet compleet. …
De katholieke medische ethiek heeft als uitgangspunt dat er een relatie bestaat tussen subjectieve rechten en wat objectief recht is. Deze relatie moet worden gerespecteerd. Zoals we boven zagen, zijn subjectieve rechten te onderscheiden in eigendomsrechten, beschikkingsrechten of gebruiksrechten (zie de inleiding van Hfst I.2). Of iemand een van deze type rechten heeft hangt af …
De seculiere samenleving, die zeer pluriform is, mist een gemeenschappelijke levensvisie. Daardoor is het moeilijk om tot een consensus te komen, nodig als basis voor wettelijke regelingen die door iedereen in de samenleving worden aanvaard, ook op het gebied van de gezondheidszorg en de medische ethiek. In overeenstemming met haar Anglo-Amerikaanse empiristische filosofie zoekt de …
Inleiding Hoe kunnen we nu uitgaand van de beschreven mensbeelden komen tot de formulering van waarden en normen? Bij de bespreking van de Identity Theory of Mind en het katholieke mensbeeld kwam al de vraag ter sprake in hoeverre we beschikkingsrecht hebben over het menselijke lichaam. Voordat we op basis van dit inzicht waarden en …
Dat mensen niet tot middel mogen worden gedegradeerd wordt door velen erkend. Voor de medische ethiek is van doorslaggevend belang of deze norm ook voor het menselijke lichaam geldt. Mag de mens over de eigen biologische natuur beschikken? In hoeverre hebben we het recht om in het menselijke lichaam in te grijpen en er veranderingen …
In een televisieprogramma wordt een vrouw van ruim zestig jaar oud geïnterviewd die meer dan de helft van haar leven aan multiple sclerose lijdt. Tot voor kort kon zij met haar ziekte leven, maar nu lopen en staan onmogelijk zijn geworden, ziet zij geen uitzicht meer: ‘Eigenlijk vind ik dit geen leven.’ Zij vindt haar …
1.1.1 Mensbeeld en evolutietheorie Ook al is een evolutie-ethiek in principe amoreel, dat betekent nog niet dat de aanhangers van de evolutietheorie ethiek zinloos achten. Evolutie-ethiek wordt echter gekenmerkt door pragmatisme. Een voorbeeld ervan is het instrumentalisme van John Dewey (1859-1952). Dit is een speciale vorm van pragmatisme, die inhoudt dat iets waar is wanneer …
Inleiding De ethische opvattingen van de Rooms-katholieke Kerk stoten vaak op onbegrip. Een belangrijker oorzaak hiervan is dat men weinig stilstaat bij de fundamentele verschillen in denken tussen de huidige seculiere cultuur en de Kerk. Wie de klassieke positie van de Kerk ten aanzien van de waarde van het menselijke leven en de menselijke voortplanting …
2.1.1 Geschiedenis en actuele situatie Bij mensen die hun levenseinde voelen naderen en ook bij hun omstanders komt niet zelden de gedachte op dat het misschien beter zou zijn als het lijden niet te lang zou duren. In hedendaagse termen zegt men dan dat de kwaliteit van leven toch wel erg gering is geworden. Sinds …
